تقسیم اموال مشترک( شرط تنصیف) در طلاق توافقی
تعاریف دقیق عبارات و اصطلاحات مرتبط
اموال مشترک:
دارایی‌هایی که زوجین در دوران زندگی مشترک به دست آورده‌اند و قابل تقسیم است، مانند خانه، خودرو، حساب‌های بانکی مشترک، و سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده.
اصل آزادی قراردادها:
طبق ماده ۱۰ قانون مدنی ایران، زوجین می‌توانند در خصوص تقسیم اموال خود به هر نحوی که توافق کنند، اقدام کنند، مگر آنکه توافق آنان خلاف قانون یا شرع باشد.
حقوق مالی ناشی از زندگی مشترک:
حقوقی که زوجه می‌تواند در چارچوب اجرت‌المثل، نحله، یا سهم خود از اموال مشترک مطالبه کند. این حقوق بر اساس توافق یا حکم دادگاه مشخص می‌شود.
نحله:
مبلغ یا مال غیرنقدی که دادگاه بر اساس مدت زندگی مشترک و شرایط اقتصادی زوج، به زوجه اختصاص می‌دهد. این حق زمانی به زن تعلق می‌گیرد که نتواند اجرت‌المثل دریافت کند. (ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده)
اجرت‌المثل:
مبلغی که به زن بابت کارهایی که در منزل شوهر انجام داده و جنبه وظیفه شرعی یا قانونی نداشته، تعلق می‌گیرد. (ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق)
سهم‌الارث:
سهم زوجه از دارایی‌های شوهر متوفی که بر اساس قانون ارث محاسبه می‌شود.
تقسیم اموال بر اساس شراکت:
اگر اموالی به نام هر دو زوج باشد، سهم هر یک بر اساس میزان سرمایه‌گذاری تعیین و تقسیم می‌شود.
سند رسمی تقسیم اموال:
توافقنامه‌ای که زوجین به‌صورت رسمی در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می‌کنند و حقوق هر طرف در آن قید می‌شود.
پرسش ۱:آیا زوجین می‌توانند بدون دخالت دادگاه، اموال مشترک خود را تقسیم کنند؟
وکیل شرط تنصیف پاسخ می دهد :
بله، زوجین می‌توانند بر اساس اصل آزادی قراردادها (ماده ۱۰ قانون مدنی)، اموال مشترک خود را به‌صورت توافقی تقسیم کنند. این توافق باید به‌صورت مکتوب و در صورت امکان با ثبت رسمی انجام شود تا از اختلافات آینده جلوگیری شود.
منبع: ماده ۱۰ قانون مدنی
پرسش ۲:چگونه دادگاه در مورد تقسیم اموال مشترک تصمیم‌گیری می‌کند؟
وکیل شرط تنصیف پاسخ می دهد :
دادگاه بر اساس ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده (۱۳۹۱)، در زمان صدور حکم طلاق، وضعیت حقوق مالی طرفین را مشخص می‌کند. دادگاه با بررسی اموال مشترک، سهم هر طرف را با توجه به شراکت مالی یا کارهایی که انجام داده‌اند، تعیین می‌کند.
منبع: ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده
پرسش ۳:اجرت‌المثل چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟
وکیل شرط تنصیف پاسخ می دهد :
اجرت‌المثل مبلغی است که به زن بابت کارهایی که در منزل شوهر انجام داده، تعلق می‌گیرد. دادگاه با در نظر گرفتن مدت زندگی مشترک، میزان فعالیت زن در خانه‌داری و ارزش کاری مشابه در جامعه، این مبلغ را تعیین می‌کند.
منبع: ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق (۱۳۷۱)
پرسش ۴:اگر اموالی به نام شوهر باشد، آیا زن می‌تواند ادعای سهم کند؟
وکیل شرط تنصیف پاسخ می دهد :
زن می‌تواند با اثبات مشارکت مالی خود در خرید اموال، سهم خود را مطالبه کند. همچنین، اگر اموال به عنوان حقوق مالی زن (مهریه یا اجرت‌المثل) شناخته شوند، زن می‌تواند از طریق دادگاه درخواست توقیف و تقسیم آن‌ها را ارائه دهد.
منبع: ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده
پرسش ۵:در چه شرایطی دادگاه مبلغ نحله را تعیین می‌کند؟
وکیل شرط تنصیف پاسخ می دهد :
اگر زن درخواست اجرت‌المثل کند و شرایط قانونی برای دریافت آن محقق نشود (مثلاً زن نتواند اثبات کند کارهایش جنبه تبرعی نداشته است)، دادگاه مبلغی تحت عنوان نحله تعیین می‌کند. این مبلغ به تناسب مدت زندگی مشترک و توانایی مالی مرد مشخص می‌شود.
منبع: ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده
پرسش ۶:آیا توافق بر تقسیم اموال در توافق‌نامه طلاق، ضمانت اجرایی دارد؟
وکیل شرط تنصیف پاسخ می دهد :
بله، توافق بر تقسیم اموال در صورتی که در توافق‌نامه مکتوب و به تأیید دادگاه برسد، دارای ضمانت اجرا است. در صورت تخلف یکی از طرفین، دادگاه می‌تواند دستور توقیف اموال یا اجرای توافق‌نامه را صادر کند.
منبع: ماده ۴۷ قانون حمایت از خانواده
پرسش ۷:اگر یکی از زوجین اموالی را از دیگری مخفی کند، چه اقدامی می‌توان انجام داد؟
وکیل شرط تنصیف پاسخ می دهد :
زوجی که ادعا می‌کند طرف مقابل اموالی را مخفی کرده است، می‌تواند درخواست بررسی اموال و دارایی‌های طرف دیگر را از دادگاه ارائه کند. دادگاه با استفاده از استعلام‌های مالی، اموال مخفی‌شده را شناسایی و دستور تقسیم آن‌ها را صادر می‌کند.
منبع: ماده ۴۷ قانون حمایت از خانواده
پرسش ۸:چگونه توافق بر سر تقسیم اموال مشترک باید در توافق‌نامه قید شود؟
وکیل شرط تنصیف پاسخ می دهد :
در توافق‌نامه باید اموال به‌صورت دقیق لیست شوند و سهم هر یک از طرفین مشخص شود. متن پیشنهادی:
"کلیه اموال مشترک زوجین شامل [لیست اموال: خانه، خودرو، حساب بانکی و غیره] بر اساس توافق به ترتیب زیر تقسیم می‌شود: [جزئیات سهم هر طرف]."
منبع: ماده ۱۰ قانون مدنی
پرسش ۹:آیا زوجه می‌تواند بخشی از اموال مشترک را به‌عنوان بخشی از مهریه خود مطالبه کند؟
وکیل شرط تنصیف پاسخ می دهد :
بله، زن می‌تواند با توافق زوج یا از طریق حکم دادگاه، بخشی از اموال مشترک را به‌عنوان بخشی از مهریه دریافت کند. این امر معمولاً در توافق‌نامه طلاق قید می‌شود.
منبع: ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده
پرسش ۱۰:آیا اموالی که پیش از ازدواج خریداری شده‌اند، جزء اموال مشترک محسوب می‌شوند؟
وکیل شرط تنصیف پاسخ می دهد :
خیر، اموالی که پیش از ازدواج خریداری شده‌اند، به‌عنوان اموال شخصی مالک شناخته می‌شوند و جزء اموال مشترک محسوب نمی‌شوند، مگر اینکه مالکیت آن به دیگری منتقل شده باشد.
منبع: اصول کلی مالکیت در قانون مدنی
مولفین :
محمد شیاسی ( کارشناس حقوقی و ریس هیات مدیره موسسه حقوقی عدالت گستران نگین ترنم )
سید صادق قریشی ( وکیل پایه یک دادگستری و مولف کتب حقوقی )
در صورت نیاز به مشاوره می توانید با وکلا و مشاورین موسسه حقوقی عدالت گستران نگین ترنم تماس بگیرید
خانم فاطمه اسمی
خانم فریده عبداللهی
خانم ملیحه علیخانی
طراحی و ساخت توسط :گروه مهر
کلیه حقوق این سایت محفوظ و متعلق به ساختنما می باشد.
