آثار ثبت رسمی بر دعاوی ملکی

آثار ثبت رسمی بر دعاوی ملکی

مقدمه ورود به بحث:
در نظام حقوقی ایران، ثبت رسمی املاک یکی از ابزارهای اساسی برای ایجاد شفافیت در مالکیت و کاهش دعاوی ملکی به شمار می‌رود. این فرآیند نه تنها مالکیت رسمی افراد را تثبیت می‌کند بلکه نقش کلیدی در حل‌وفصل اختلافات و دعاوی مرتبط با املاک دارد. ثبت رسمی املاک به معنای ثبت وضعیت مالکیت، نقل‌وانتقال، و تغییرات مربوط به یک ملک در دفاتر ثبت اسناد رسمی است. این فرآیند، با ارائه سوابق شفاف و قانونی از وضعیت املاک، مانع از جعل، تقلب، و ادعاهای متعارض می‌شود. در این نوشتار، آثار ثبت رسمی بر دعاوی ملکی از چند منظر مختلف مانند جلوگیری از دعاوی، تسریع در رسیدگی به اختلافات، و افزایش اعتماد در معاملات ملکی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
1. جلوگیری از دعاوی ملکی
تعریف:
دعاوی ملکی، به مجموعه دعاوی و اختلافات مربوط به مالکیت املاک، انتقال مالکیت، تصرفات، و سایر حقوق مرتبط با املاک اطلاق می‌شود. در دعاوی ملکی، گاهی افراد با اسناد غیررسمی یا جعلی به‌دنبال اثبات مالکیت یا حقوق خود در یک ملک هستند که این امر می‌تواند به بروز اختلافات و دعاوی پیچیده منجر شود.
آثار ثبت رسمی:
ثبت رسمی املاک در دفاتر ثبت اسناد، اساس‌نامه‌ای است که به‌طور قطعی و قانونی وضعیت مالکیت املاک را مشخص می‌کند. مالک رسمی تنها کسی است که می‌تواند به‌طور قانونی از حقوق خود در برابر دیگران دفاع کند و در دعاوی ملکی معتبر شناخته شود. ثبت رسمی از جعل اسناد و ادعاهای متناقض جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود که هیچ فردی نتواند به‌طور غیرقانونی از نام یا حقوق دیگران استفاده کند.
مثال:
فرض کنید علی ملکی را به‌صورت عادی خریداری کرده و به‌مدت چندین سال در آن سکونت کرده است. بعد از مدتی فرد دیگری به نام رضا ادعا می‌کند که مالک واقعی ملک است و سند رسمی آن را در دفتر ثبت اسناد دارد. در اینجا، ثبت رسمی ملک به‌عنوان مدرک اصلی مالکیت به‌طور قانونی اثبات می‌شود و در برابر ادعاهای متناقض، مالکیت علی به رسمیت شناخته نخواهد شد.
تحلیل حقوقی: طبق ماده 22 قانون ثبت اسناد و املاک، تنها فردی که مالکیت ملک در دفتر املاک ثبت شده باشد می‌تواند در برابر دیگران به این مالکیت استناد کند و از آن دفاع نماید. این ماده به‌طور مؤثر دعاوی مالکیتی را کاهش می‌دهد و موجب می‌شود که مالکیت‌ها به‌طور شفاف و رسمی شناخته شوند.

2. تسریع در رسیدگی به اختلافات ملکی
تعریف:
اختلافات ملکی به‌ویژه زمانی که به دعاوی مربوط به مالکیت یا تصرفات غیرمجاز مرتبط هستند، می‌تواند روند قضائی طولانی و پیچیده‌ای داشته باشد. ثبت رسمی املاک، موجب شفاف‌سازی وضعیت املاک می‌شود و به دادگاه‌ها کمک می‌کند تا بدون نیاز به بررسی‌های پیچیده و طولانی‌مدت، به دعوی رسیدگی کنند.
آثار ثبت رسمی:
با ثبت رسمی املاک در دفاتر ثبت اسناد و املاک، تمامی اطلاعات مربوط به مالکیت و تاریخچه ملک در دسترس مراجع قضائی قرار می‌گیرد. این کار تسریع در رسیدگی به دعاوی و کاهش هزینه‌های دادرسی را ممکن می‌سازد. ثبت رسمی نه تنها موجب کاهش دعاوی متعارض می‌شود بلکه شفافیت اطلاعات به دادگاه‌ها این امکان را می‌دهد که به‌سرعت به اختلافات ملکی رسیدگی کنند.
مثال:
اگر فردی به نام علی از محمد ملکی را خریداری کرده باشد و بعد از چند سال، علی متوجه شود که فرد دیگری به نام رضا ادعای مالکیت آن ملک را دارد، ثبت رسمی ملک می‌تواند موجب تسریع در رسیدگی شود. در صورتی که ملک در دفتر ثبت به نام محمد ثبت شده باشد، دادگاه می‌تواند بدون نیاز به تحقیقات طولانی‌مدت، مالک رسمی را شناسایی کرده و از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری نماید.
تحلیل حقوقی: طبق ماده 47 قانون ثبت اسناد و املاک، هرگونه نقل‌وانتقال مالکیت باید در دفتر ثبت اسناد به‌طور رسمی ثبت شود. در صورت بروز هرگونه اختلاف، این ثبت رسمی می‌تواند مرجع معتبر و قانونی برای تعیین وضعیت مالکیت باشد و روند رسیدگی به دعوی را تسریع کند.

3. افزایش اعتماد در معاملات ملکی
تعریف:
اعتماد در معاملات ملکی به معنای اطمینان از صحت و قانونی بودن انتقال مالکیت و حقوق افراد در معاملات املاک است. یکی از چالش‌های مهم در معاملات ملکی، نگرانی از جعل اسناد، عدم صحت انتقال مالکیت، و عدم شفافیت در ثبت حقوق است.
آثار ثبت رسمی:
ثبت رسمی املاک موجب ایجاد اعتماد عمومی به مالکیت‌ها می‌شود و طرفین معامله به‌طور قطعی از صحت و اعتبار سند مالکیت اطمینان پیدا می‌کنند. در نتیجه، بازار املاک به‌عنوان یک بازار قابل اطمینان و شفاف شناخته می‌شود و افراد در انجام معاملات با اعتماد بیشتری اقدام می‌کنند. این امر باعث ایجاد امنیت اقتصادی و ثبات حقوقی در معاملات ملکی می‌شود.
مثال:
فرض کنید فردی به نام امیر ملکی را خریداری می‌کند. قبل از انجام معامله، اطمینان حاصل می‌کند که سند رسمی ملک در دفتر ثبت اسناد به نام فروشنده ثبت شده است. این امر به امیر اطمینان می‌دهد که مالکیت ملک به‌طور قانونی به او منتقل می‌شود و معامله به‌طور رسمی و معتبر خواهد بود.
تحلیل حقوقی: طبق ماده 1 قانون ثبت اسناد و املاک، مالکیت رسمی در دفاتر ثبت اسناد، بر تمامی مالکیت‌های دیگر ارجحیت دارد. این مسئله موجب ایجاد امنیت در معاملات ملکی می‌شود و اعتماد عمومی را به معاملات ملکی افزایش می‌دهد.

4. چالش‌های اجرای ثبت رسمی و تأثیر آن بر دعاوی ملکی
1. مالکیت‌های ثبت‌نشده:
یکی از چالش‌های بزرگ در اجرای ثبت رسمی املاک، مالکیت‌های ثبت‌نشده است. در برخی از مناطق، به دلیل نبود فرهنگ ثبت، مشکلات اداری، یا محدودیت‌های مالی، بسیاری از املاک به‌طور رسمی در دفاتر ثبت اسناد ثبت نمی‌شوند. این املاک به‌ویژه در مناطق روستایی یا حاشیه‌ای از نظر قانونی از وضوح مالکیت برخوردار نیستند.
2. استفاده از اسناد عادی:
استفاده از اسناد عادی مانند مبایعه‌نامه‌ها و قولنامه‌ها هنوز در معاملات ملکی رایج است، و این اسناد در برابر اسناد رسمی از نظر قانونی اعتبار کمتری دارند. با این حال، همچنان افراد زیادی از این اسناد برای خرید و فروش استفاده می‌کنند که موجب بروز تعارضات قانونی می‌شود.
3. موانع اجرائی برای ثبت مالکیت:
برخی از افراد ممکن است با موانع اجرائی در ثبت مالکیت خود مواجه شوند. این موانع می‌تواند شامل اختلافات قانونی، عدم تطابق اسناد، یا موانع اداری در فرآیند ثبت باشد که باعث تأخیر در ثبت مالکیت و به‌طور بالقوه بروز دعاوی ملکی خواهد شد.

نتیجه‌گیری:
ثبت رسمی املاک در حقوق ایران نه‌تنها موجب شفافیت و امنیت در مالکیت‌ها می‌شود بلکه نقش کلیدی در کاهش دعاوی ملکی، تسریع در رسیدگی به اختلافات، و افزایش اعتماد عمومی در معاملات ملکی دارد. این قانون با فراهم کردن یک نظام حقوقی شفاف و قانونی برای ثبت انتقال مالکیت‌ها، به کاهش مشکلات حقوقی در زمینه املاک کمک می‌کند و موجب توسعه یک بازار املاک امن و قابل اعتماد می‌شود.
منابع:
1.    قانون ثبت اسناد و املاک جمهوری اسلامی ایران.
2.    قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران.
3.    آراء قضائی مرتبط با دعاوی ملکی و ثبت رسمی املاک.

 تعاریف و مفاهیم کلیدی

 1. ثبت رسمی چیست؟  
ثبت رسمی، فرآیندی است که طی آن مالکیت یک ملک یا تغییرات مرتبط با آن در دفاتر املاک و سامانه‌های ثبت رسمی، به‌صورت قانونی و شفاف ثبت می‌شود. مالکیت تنها در صورتی رسمی و معتبر است که در دفتر املاک ثبت شده باشد.

 2. دعاوی ملکی چیست؟  
دعاوی ملکی به اختلافاتی گفته می‌شود که بین افراد یا سازمان‌ها بر سر مالکیت، حدود، استفاده یا تصرف یک ملک ایجاد می‌شود. این دعاوی می‌تواند شامل ادعای مالکیت، تخلفات در معاملات، یا مسائل مربوط به حدود و کاربری املاک باشد.

 آثار ثبت رسمی بر دعاوی ملکی

 1. پیشگیری از بروز دعاوی ملکی
1. شفافیت مالکیت:  
   ثبت رسمی، مالکیت افراد را شفاف می‌کند و از ادعاهای متعارض مالکیتی جلوگیری می‌کند.  

2. کاهش معاملات غیرقانونی:  
   ثبت رسمی اسناد، مانع از وقوع معاملات مبتنی بر اسناد عادی و جعلی می‌شود.  

3. اطمینان از اصالت مالکیت:  
   ثبت رسمی، مالکیت شخص را در برابر تمامی اشخاص ثالث به رسمیت می‌شناسد و احتمال بروز اختلاف را کاهش می‌دهد.  

 2. تسریع در حل‌وفصل دعاوی
1. ارائه سوابق معتبر:  
   دفاتر املاک به‌عنوان مرجع اصلی اطلاعات مالکیت، سوابق مستند و دقیقی از ملک ارائه می‌دهند که موجب تسریع در حل دعاوی می‌شود.  

2. مرجع قانونی بی‌طرف:  
   ثبت رسمی به مراجع قضایی امکان می‌دهد که با استناد به اسناد ثبت‌شده، تصمیم‌گیری سریع‌تری داشته باشند.  

 3. حمایت قانونی از مالک رسمی
1. اعتبار مالک رسمی:  
   طبق ماده 22 قانون ثبت، تنها مالک رسمی می‌تواند در مراجع قانونی به حق مالکیت خود استناد کند.  

2. کاهش خطر جعل و تقلب:  
   اسناد رسمی ثبت‌شده به دلیل حفاظت در سامانه‌های الکترونیکی و نظارت دقیق، به‌سختی قابل جعل هستند.  

 4. جلوگیری از معاملات متعارض
1. جلوگیری از فروش یک ملک به چند نفر:  
   ثبت رسمی، اطلاعات مالکیت را شفاف می‌کند و از ثبت چندباره مالکیت یا فروش یک ملک به افراد متعدد جلوگیری می‌کند.  

2. کاهش دعاوی ناشی از اسناد عادی:  
   با الزام به ثبت رسمی معاملات، دعاوی ناشی از اعتباربخشی به اسناد عادی کاهش می‌یابد.  

 5. شفافیت در حدود و کاربری ملک
1. تثبیت حدود قانونی:  
   ثبت رسمی، حدود ملک را مشخص می‌کند و از اختلافات مرزی جلوگیری می‌نماید.  

2. تطبیق با قوانین کاربری:  
   اطلاعات ثبت‌شده، کاربری ملک را شفاف می‌کند و مانع از استفاده غیرمجاز از املاک می‌شود.  

 6. تسهیل در اجرای قوانین قضایی
1. ابزار اجرایی برای مراجع قضایی:  
   ثبت رسمی اسناد، به دادگاه‌ها و مراجع قضایی امکان می‌دهد که اسناد مالکیت را به‌عنوان مستند اصلی در دعاوی استفاده کنند.  

2. تسهیل اجرای آرای قضایی:  
   با ثبت رسمی، اجرای آرای قضایی مربوط به انتقال مالکیت یا رفع تعارضات سریع‌تر انجام می‌شود.  

سوالات تئوری 

 1. چرا ثبت رسمی مالکیت مهم است؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     ثبت رسمی مالکیت، حقوق مالک را در برابر اشخاص ثالث تضمین می‌کند، شفافیت مالکیت را افزایش می‌دهد و از بروز دعاوی متعارض جلوگیری می‌نماید.  
    منبع: ماده 22 قانون ثبت اسناد و املاک.  

 2. ثبت رسمی چه نقشی در کاهش دعاوی ملکی دارد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     با شفاف‌سازی مالکیت، جلوگیری از معاملات متعارض، و ارائه سوابق مستند، ثبت رسمی از بروز بسیاری از دعاوی ملکی پیشگیری می‌کند.  
    منبع: آیین‌نامه اجرایی ثبت املاک.  

 3. چگونه ثبت رسمی موجب تسریع در رسیدگی به دعاوی می‌شود؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     اسناد رسمی ثبت‌شده، اطلاعات معتبر و قانونی را به مراجع قضایی ارائه می‌دهند که فرآیند بررسی و صدور حکم را تسریع می‌کند.  
    منبع: ماده 22 قانون ثبت؛ رویه قضایی مرتبط.  

 4. چگونه ثبت رسمی از معاملات متعارض جلوگیری می‌کند؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     ثبت رسمی مالکیت، از ثبت هم‌زمان یا چندباره یک ملک جلوگیری کرده و اسناد مالکیت معارض را شناسایی و ابطال می‌کند.  
    منبع: ماده 25 قانون ثبت.  

 5. ثبت رسمی چگونه از جعل اسناد جلوگیری می‌کند؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     اسناد رسمی ثبت‌شده در سامانه‌های الکترونیکی نگهداری می‌شوند که امکان جعل یا تغییر آن‌ها بسیار دشوار است.  
    منبع: آیین‌نامه اجرایی سامانه ثبت الکترونیک.  

 6. چه نقشی برای مالک رسمی در دعاوی ملکی تعریف شده است؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     مالک رسمی تنها فردی است که می‌تواند در مراجع قانونی به حقوق خود استناد کند. این امر موجب کاهش دعاوی میان مالکان اسناد عادی و رسمی می‌شود.  
    منبع: ماده 22 قانون ثبت.  

 7. چگونه ثبت رسمی به شفافیت حدود و کاربری املاک کمک می‌کند؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     ثبت رسمی اطلاعات دقیق از حدود و کاربری املاک ارائه می‌دهد و موجب کاهش اختلافات مرتبط با حدود و استفاده غیرمجاز از املاک می‌شود.  
    منبع: قانون کاداستر ملی؛ آیین‌نامه اجرایی ثبت املاک.  

سوالات عملی و کاربردی 

 1. چگونه می‌توان مالکیت یک ملک را در دعاوی قضایی اثبات کرد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     مالک باید سند رسمی ثبت‌شده در دفتر املاک را ارائه دهد. این سند به‌عنوان مدرک معتبر مالکیت در مراجع قضایی پذیرفته می‌شود.  
    منبع: ماده 22 قانون ثبت.  

 2. اگر سند رسمی مفقود شود، چگونه می‌توان در دعاوی به مالکیت استناد کرد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     مالک می‌تواند با درخواست صدور سند المثنی از اداره ثبت، مدرک رسمی جدیدی برای اثبات مالکیت دریافت کند.  
    منبع: آیین‌نامه اجرایی قانون ثبت، ماده 120.  

 3. چگونه می‌توان دعاوی مرزی یک ملک را حل کرد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     مالک باید با نقشه‌برداری دقیق و ارائه اطلاعات ثبت‌شده به اداره ثبت، حدود قانونی ملک را اثبات کند.  
    منبع: قانون کاداستر ملی؛ ماده 8 آیین‌نامه اجرایی ثبت املاک.  

 4. اگر دو نفر اسناد رسمی متفاوتی برای یک ملک داشته باشند، چگونه می‌توان مالکیت را تعیین کرد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     موضوع به هیئت نظارت بر اسناد معارض در اداره ثبت ارجاع می‌شود. این هیئت با بررسی سوابق ثبت، مالکیت واقعی را تعیین کرده و سند معارض را باطل می‌کند.  
    منبع: ماده 25 قانون ثبت اسناد و املاک؛ آیین‌نامه اجرایی ثبت املاک.  
 5. چگونه می‌توان مالکیت ملکی که ثبت نشده را در دادگاه اثبات کرد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     مالک باید با ارائه اسناد عادی (مانند مبایعه‌نامه)، شهادت شهود، یا شواهد دیگر در دادگاه مالکیت خود را اثبات کند. پس از صدور حکم قطعی، می‌توان ملک را به‌صورت رسمی در دفتر املاک ثبت کرد.  
    منبع: ماده 22 قانون ثبت؛ آیین‌نامه اجرایی ثبت املاک.  
 6. اگر حدود یک ملک در دفتر املاک به اشتباه ثبت شده باشد، چگونه می‌توان آن را اصلاح کرد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     مالک باید درخواست اصلاح حدود را به همراه مدارک ثبتی و نقشه‌های جدید به اداره ثبت ارائه دهد. پس از بررسی و تأیید، اصلاحات لازم در دفتر املاک اعمال می‌شود.  
    منبع: آیین‌نامه اجرایی ثبت املاک، ماده 9.  
 7. چگونه می‌توان مانع معاملات متعارض بر یک ملک شد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     ثبت رسمی مالکیت در دفتر املاک از بروز معاملات متعارض جلوگیری می‌کند. پیش از هر معامله، باید وضعیت ثبتی ملک از سامانه ثبت الکترونیک استعلام شود.  
    منبع: ماده 22 قانون ثبت؛ آیین‌نامه اجرایی دفاتر اسناد رسمی.  
 8. اگر سند رسمی ملکی جعل شود، چه اقداماتی باید انجام داد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     مالک می‌تواند شکایت جعل را به دادگاه ارائه دهد. دادگاه با بررسی اسناد، در صورت اثبات جعل، سند جعلی را باطل و مالکیت رسمی را بازگرداند.  
    منبع: ماده 1287 قانون مدنی؛ قانون ثبت اسناد و املاک.  
 9. چگونه می‌توان در دعاوی ارث، مالکیت املاک را تعیین کرد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     ورثه باید گواهی انحصار وراثت را ارائه داده و سهم‌الارث خود را در دفتر املاک ثبت کنند. اسناد رسمی مالکیت به نام ورثه صادر می‌شود.  
    منبع: قانون انحصار وراثت؛ آیین‌نامه اجرایی ثبت املاک.  
 10. اگر ملکی در دفتر املاک بازداشت باشد، آیا می‌توان معامله‌ای بر روی آن انجام داد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     خیر، املاک بازداشت‌شده تا رفع بازداشت قابل معامله نیستند. مالک باید ابتدا بازداشت را رفع کرده و سپس معامله را ثبت کند.  
    منبع: آیین‌نامه اجرایی دفاتر اسناد رسمی؛ ماده 47 قانون ثبت.  
 11. چگونه می‌توان اسناد عادی را به اسناد رسمی تبدیل کرد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     مالک باید با ارائه اسناد عادی و مدارک مرتبط به اداره ثبت مراجعه کند. پس از بررسی صحت اسناد و سوابق، ملک در دفتر املاک ثبت شده و سند رسمی صادر می‌شود.  
    منبع: آیین‌نامه اجرایی قانون ثبت، ماده 8.  
 12. چگونه می‌توان اطلاعات یک ملک را پیش از خرید بررسی کرد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     خریدار باید از طریق سامانه ثبت الکترونیک یا دفاتر اسناد رسمی، وضعیت ثبتی ملک شامل مالکیت، بدهی‌ها، و بازداشت‌ها را استعلام کند.  
    منبع: دستورالعمل سامانه ثبت الکترونیک اسناد، ماده 7.  
 13. اگر ملکی در طرح توسعه شهری قرار گیرد، چگونه می‌توان حقوق مالک را پیگیری کرد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     مالک باید با مراجعه به شهرداری یا دیوان عدالت اداری، درخواست جبران خسارت یا معوض ملک را ارائه دهد. در صورت اختلاف، دادگاه صالح به موضوع رسیدگی می‌کند.  
    منبع: ماده 101 قانون شهرداری‌ها؛ قانون دیوان عدالت اداری.  
 14. چگونه می‌توان مالیات‌های مرتبط با یک ملک را پیش از معامله پرداخت کرد؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     فروشنده باید مالیات نقل‌وانتقال و سایر مالیات‌های مرتبط را از طریق سامانه اداره مالیات پرداخت کند. گواهی تسویه مالیات باید به دفتر اسناد رسمی ارائه شود.  
    منبع: ماده 187 قانون مالیات‌های مستقیم؛ آیین‌نامه اجرایی دفاتر اسناد رسمی.  
 15. اگر ملکی به‌صورت غیرقانونی تصرف شود، چگونه می‌توان مالکیت را بازگرداند؟  
    وکیل ثبت اسناد و املاک پاسخ می دهد:  
     مالک باید دادخواست خلع ید را به دادگاه ارائه دهد. دادگاه با استناد به سند رسمی مالکیت، حکم به رفع تصرف غیرقانونی و بازگشت ملک به مالک صادر می‌کند.  
    منبع: ماده 22 قانون ثبت؛ قانون آیین دادرسی مدنی.

 نتیجه‌گیری  
ثبت رسمی املاک تأثیر قابل‌توجهی در کاهش دعاوی، شفاف‌سازی مالکیت، و افزایش امنیت حقوقی دارد. استفاده از فرآیندهای رسمی ثبت و رعایت الزامات قانونی، زمینه‌ای برای کاهش تخلفات و تقویت اطمینان در معاملات ملکی فراهم می‌کند.
 

مولفین :
محمد شیاسی ( کارشناس حقوقی  و ریس هیات مدیره موسسه حقوقی عدالت گستران نگین ترنم )
سید صادق قریشی ( وکیل پایه یک  دادگستری و مولف کتب حقوقی )
در صورت نیاز به مشاوره می توانید با وکلا و مشاورین موسسه حقوقی عدالت گستران نگین ترنم تماس بگیرید
آقای سید علی موسوی
آقای سید صادق قریشی
خانم فاطمه اسمی
خانم فریده عبداللهی
خانم ملیحه علیخانی